Tijd voor kunst! Hoe vergoot je de creativiteit bij kinderen (en jezelf) ? 10 tips.

Ik ben altijd een creatief persoon geweest. Vroeger, toen ik klein was, kon ik met de gekste dingen wel iets bedenken. Alles was goed om te knutselen of creatief mee aan de slag te gaan. Misschien heb ik de kriebels wel overgenomen van mijn nonkel. Hij was schilder en tekenaar en ik stond er altijd bij wanneer hij weer een paneel schilderde. Ik kreeg ook een verfborstel in mijn handen en mocht mee kliederen. Ik draag deze herinneringen in mijn hart  want hij is er al lange tijd niet meer. Maar ik heb véél van hem geleerd. Heel veel. Ik geef dan ook graag mijn creatieve inzichten mee aan kinderen. Aan de kinderen van mijn klas, maar ook mijn eigen kinderen.

Waarom is creativiteit zo belangrijk?

Wel, ik vind creativiteit vergroten belangrijk omdat het kinderen helpt te ontwikkelen, verder na te denken, nieuwe dingen leert te ontdekken en hen gewoon verder helpt in het leven.  Creatieve mensen zoeken oplossingen en voeren die dan ook uit. Er zijn verschillende verklaringen voor het woord creativiteit.

Strikt genomen kun je zeggen dat iemand die telkens nieuwe kansen ziet, erg creatief is. Net zoals iemand die vaak met heel originele ideeën komt. Of iemand die met limonaderietjes een lampenkap maakt. In onze omschrijving van creativiteit draait het juist om de combinatie van deze drie dingen. Waarnemen, denken én doen. Creativiteit heeft te maken met originaliteit maar ook met inventiviteit en daadkracht. Een idee alleen is niets. Je moet er ook wat van maken.

Persoonlijk vind ik dat creativiteit niets te maken heeft met of iemand goed of niet goed kan knutselen. Vaak sturen mensen mij een bericht dat ze helemaal niet creatief zijn. Maar niets is minder waar. Je kan op vele gebieden je creativiteit vergroten.

Hoe probeer ik mijn kinderen creatief te laten zijn?

Vince en Lex worden door ons vaak uitgedaagd om creatief te denken. We laten ze spelen, bouwen, ontdekken, zoeken, kennis maken met verschillende materialen enz… Hun creativiteit vergroten probeer ik door ook speelgoed met open ended play aan te bieden, speelgoed dat hun creativiteit en inzichten vergoot en hen laat nadenken. Iedereen kan dit. Vaak wordt creativiteit verward met kunstzinnig zijn, of goed kunnen tekenen en knutselen. Maar dat is helemaal niet juist.

Hoe kan je creativiteit vergroten bij kinderen?

Ik ben ervan overtuigd dat je kinderen kan stimuleren om creatief te denken. Maar als je hen nooit de ruimte laat of nooit eens laat kennis maken met problemen of verschillende speelmogelijkheden, dan zullen ze hun eigen talenten moeilijker ontdekken. Ook in het onderwijs moet ruimte zijn om deze talenten van kinderen te verkennen. Dit zijn mijn tips over hoe je de creativiteit bij kinderen kunt vergroten…

1. Laat hen kennis maken met verschillende dingen en geef hen de ruimte 

Ieder kind, ieder mens is uniek en heeft talenten. Er is altijd wel IETS waarin je goed bent. Maar soms laat men niet toe om dit te ontdekken. Vooral ook in het onderwijs moet je kinderen de vrijheid en kansen geven om te ontdekken wat ze graag doen, niet zo graag doen en waarin ze goed in zijn. En dan bedoel ik niet de schoolse vakken. Nee, ik bedoel het ruimer. Stimuleer de kinderen met verschillende opdrachten hun creativiteit te gebruiken. Laat ze een project voorstellen op een creatieve manier. Je kan de kinderen ook zaken aanbieden: laat ze kennis maken met programmeren, kunst, cultuur, muziek, tuinieren, bouwen enz…  Niet in een bepaald leerjaar maar laat het beginnen in de kleuterschool en laat het doorlopen tot … oneindig.

2. Speelgoed dat de creativiteit stimuleert 

Bied kinderen speelgoed aan dat hun creativiteit uitdaagt. Vaak kan je dat doen met open ended play, antroposofisch speelgoed: speelgoed dat op verschillende manieren kan worden ingezet. Kinderen beslissen zelf hoe ze ermee spelen. Of laat ze een kamp bouwen, doe proefjes, geef ze wat blokken of kies eens voor STEM speelgoed. Mijn kinderen zijn dol op bouwen: steeds opnieuw maken ze prachtige torens, gebouwen, werelden. Maar als je dit nooit aanbiedt, nooit eens mee in gang zet, nooit simuleert, dan kan je kind ook niet ontdekken waar hij of zij goed in is.

3. Thinking out of the box

Probeer eens out of the box te denken. Schilderen hoeft niet gewoon met een kwast. Heb je hen al eens laten schilderen met groenten, fruit of wat onkruid? Ik liet Vince en Lex schilderen met natuurlijke materialen en modder. Ze vonden het superleuk. Ze werden uitgedaagd om eens iets anders te doen met wat ze reeds kenden. Laat hen in de natuur ontdekken, taarten maken van zand en de leukste creaties maken. Wat kan je nog allemaal doen met een stok? Speel samen en laat ze hun creativiteit vergroten.

 

4. Vervelen

Soms denken we dat we onze kinderen voortdurend moeten entertainen. De beste ideeën komen wanneer je je verveelt. Vervelen is goed, want dan ga je creatief beginnen denken. Laat hen dus maar eens zeuren. Zeg dat ze gaan liggen, dat ze eens kijken naar de wolken en vertellen wat ze zien. Wedden dat ze meteen allerlei leuke zaken gaan vertellen? Het is goed om af en toe eens rust in te lassen en hen te ontdoen van al die prikkels.

5. De natuur in

Wanneer mijn kinderen overprikkeld zijn trekken we naar buiten. Ik heb al ontdekt dat ze dan rustiger worden. Mijn kinderen zijn verzamelaars: hun zakken zitten vol steentjes, takjes, bladeren enz… Ik laat hen doen. Laat hen de natuur ontdekken, laat ze zich vuil maken en genieten van het buiten zijn. De natuur is krachtiger dan we denken.

6. Kom eens ‘out of the comfort zone’

Ook als begeleider of ouder moet je eens uit je comfortzone treden wanneer je de creativiteit wil vergoten bij kinderen. Ja, het is misschien een troep wanneer je ze met zand, modder, slijm, verf of speeldeeg laat spelen. Maar denk dan aan de creativiteit die je beknot wanneer je ervoor kiest om orde en netheid te verkiezen boven ontwikkeling. Haal een zeil in huis, laat hen buiten spelen als het niet regent, maar verbiedt hen niet om materialen te ontdekken. Wees niet bang om zelf nieuwe zaken te ontdekken. En denk vooral niet dat jij niet creatief bent.

7. Laat kinderen zoeken naar oplossingen 

Is er een probleem? Blijft de toren niet staan? Laat kinderen zoeken naar oplossingen. Geef hen soms een probleem voorgeschoteld en laat hen uitzoeken hoe ze dat allemaal zouden kunnen oplossen. Probeer je niet teveel te mengen. Geef hen aanwijzingen, duwtjes in de rug, maar schotel geen hapklare oplossing voor. Ruzie met elkaar? Hoe kunnen ze dat zelf oplossen? Laat hen nadenken. Dat is ook een vorm van creativiteit vergroten.

8. Laat hen hun talenten ontdekken

Wanneer je iets niet aanbiedt, gaan kinderen ook niet kunnen ontdekken of ze ergens goed in zijn, iets graag doen of er talent voor hebben. Een mooi voorbeeld: een kind van mijn klas was al jaren een beetje een buitenbeentje. Hij voelde zich ook zo. Wist nog niet zo goed wat hij wou, waar hij goed in was. Toen hij in aanraking kwam met Scratch, een programma om te leren programmeren, werd hij er zo door aangetrokken dat hij zich er ging in verdiepen. Hij bleek er enorm veel talent voor te hebben en is nu naar een technische school en wil burgerlijk ingenieur worden. Hoe geweldig is dat? Maar hij kreeg er wel de tijd en ruimte voor. Zowel thuis als in de klas. Toen we vroegen aan kinderen om een alternatieve energiebron op een creatieve manier voor te stellen, kwam hij af met een heel knap zelfgemaakt spel met windmolens in Scratch. Geweldig, toch?

9. Laat hen vrij in hun creatief proces 

Bemoei je niet teveel in het creatieve proces van kinderen. Je hoeft ook niet te zeggen dat iets heel mooi is. Stel vragen waarover ze moeten nadenken. Laat hen vertellen wat ze maken, wat ze tekenen of laat hen gewoon doen. Laat hen wat knoeien, experimenteren en genieten van het proces. Stuur niet teveel, laat hen zelf nadenken en doen. Geef hen duwtjes maar trek de kar niet.

10. Messy play 

Ook met messy play of sensopatisch spelen stimuleert je alle zintuigen. Dat is goed voor de ontwikkeling van kinderen. Je kan een sensory table maken of kopen en er allerlei leuke activiteiten mee doen.

lees ook: Spelen met loose parts in de Sensory table

Interessante boekentips

Tijd voor Kunst ( Juf Marit – uitgeverij Clavis)

In dit boek gaat juf Marit jou en je kinderen meenemen doorheen de wereld van bekende kunstenaars zoals Rembrandt, Van Gogh, Picasso, Gaudi en anderen. Je komt niet alleen meer te weten over hun leven en wat ze deden, maar ook verander je zelf in een echte kunstenaar en ga je een bekend werk bekijken, je laten inspireren en het zelf ook maken. Kinderen komen zo in aanraking met kunst en de materialen die ze gebruiken. Ze maken kennis met verschillende zaken en kan je de creativiteit vergroten. Bovendien ben je weer samen lekker bezig!

[bol_product_links block_id=”bol_5d721b385b46d_selected-products” products=”9200000071852350″ name=”kunstboek” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”250″ cols=”1″ show_bol_logo=”0″ show_price=”0″ show_rating=”0″ show_deliverytime=”0″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]

 

Natuurlijk Bezig (Sabine Lohf – uitgeverij Clavis)

De natuur is én groot kunstwerk. Wanneer je met andere ogen naar de vele mooie dingen kijkt die zich in de natuur bevinden, ga je hele mooie kunstwerken kunnen maken. Kinderen zijn daar onze grootste begeleiders in: hoe vaak komen ze niet met steentjes, takjes en blaadjes af? Krijg jij ook zandtaartjes? Ze spelen toch zo graag in de natuur. Het heeft zoveel mogelijkheden en is bovendien gratis. Met dit boek ga je anders kijken naar de natuur en maak je de mooiste creaties. Laat je verleiden door al het moois dat de wereld te bieden heeft. Wees net zo verwonderd als de kinderen.

lees ook: 5x inspiratie om te knutselen rond het thema herfst

[bol_product_links block_id=”bol_5d721b57471fa_selected-products” products=”9200000040681692″ name=”natuurlijk bezig” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”250″ cols=”1″ show_bol_logo=”0″ show_price=”0″ show_rating=”0″ show_deliverytime=”0″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]

DIY Magic (Elfi De Bruyn – Standaard Uitgeverij)

Anders naar spullen kijken is ook wat Elfi steeds doet. In haar boek DIY MAGIC tovert ze oude spullen om in nieuwe spullen, maakt ze van restjes fijne dingen en inspireert je om creatief aan de slag te gaan. Niet alleen kinderen, maar ook volwassenen worden op die manier uitgedaagd anders te gaan kijken naar dingen.

[bol_product_links block_id=”bol_5d721b723f8d4_selected-products” products=”9200000094458787″ name=”DIY magic” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”250″ cols=”1″ show_bol_logo=”0″ show_price=”0″ show_rating=”0″ show_deliverytime=”0″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]

Artie Farty

Dit boek is echt een hele leuke om thuis te hebben en aan de slag te gaan met kinderen. In dit boek staan ook tips over hoe je samen met je kinderen kunt knutselen of wat je allemaal in een museum kunt doen. Hoe een toffe werkplek eruit zou kunnen zien en welke toffe zaken je samen met je kinderen kunt doen. Je kunt ook op de website van Artie Farty leuke ideetjes vinden.

Lees ook: Met deze (knutsel)boeken word je in NO-TIME een creative parent !

[bol_product_links block_id=”bol_5d721b912f268_selected-products” products=”9200000086112263,9200000052959374″ name=”Artie farty” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”385″ cols=”2″ show_bol_logo=”0″ show_price=”0″ show_rating=”0″ show_deliverytime=”0″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]

 

 

XOXO Nathalie