Basisonderwijs• Boeken• Boekentips van de maand• Kleuters• My life• Onderwijs• taal

Een Kamishibai gebruiken in de klas én thuis!

Een Kamishibai geeft een voorleeservaring die heel krachtig is. Kamishibai, wat letterlijk “papiertheater” betekent, is een traditionele Japanse vertelvorm die al decennialang kinderen en volwassenen betovert over de hele wereld. Het is een unieke manier van verhalen vertellen, waarbij vertellers gebruikmaken van een houten kastje met uitschuifbare panelen en illustraties op grote kartonnen kaarten.

Wat is het?

De oorsprong van kamishibai gaat terug tot de 12e eeuw, maar het werd populair in de eerste helft van de 20e eeuw in Japan. Oorspronkelijk werden deze verteltheaters gebruikt door rondtrekkende vertellers die op straat optraden en kinderen amuseerden met spannende verhalen.

Een kamishibai-voorstelling begint met een verteller die het houten kastje (de ‘butai’) op een straathoek of in een klaslokaal plaatst. De verteller schuift de kaarten een voor een uit het kastje, terwijl hij het verhaal vertelt dat achter op de kaarten staat afgebeeld. De kleurrijke tekeningen op de kaarten vormen een visuele ondersteuning en trekken de aandacht van het publiek.

De kracht ligt in zijn eenvoud en interactieve aard. Het nodigt luisteraars uit om actief deel te nemen aan het verhaal door middel van vragen, discussies en interacties. Door de combinatie van gesproken woord en visuele ondersteuning stimuleert kamishibai niet alleen de verbeelding, maar ook de taalontwikkeling, aandacht en concentratie van het publiek.

Waar gebruiken we een kamishibai voor?

In het onderwijs heeft kamishibai een speciale plaats veroverd vanwege zijn veelzijdigheid. Het wordt gebruikt om leesvaardigheid te bevorderen, creatief schrijven te stimuleren, culturele diversiteit te vieren en verschillende vakgebieden te integreren in het leerproces.

Het kamishibai-verteltheater is meer dan alleen een verhalenvertellingstechniek; het is een brug tussen verbeelding en leren, een instrument dat educatie verrijkt en de magie van verhalen levend houdt.

lees ook: 40+ Creatieve verwerkingen van een gelezen boek + printables

Tips bij het gebruiken van een kamishibai in de klas

Interactieve verhalen: Maak gebruik van de kamishibai om interactieve verhalen te vertellen. Voeg bijvoorbeeld flapjes toe aan de tekeningen in de kaarten die kinderen kunnen openen om verrassingen te ontdekken tijdens het verhaal.

Zelfgemaakte verhalen: Laat de leerlingen zelf verhalen maken. Dit kan een geweldige oefening zijn voor creatief schrijven en illustreren. Laat ze individueel of in groepen werken om een verhaal te bedenken en de bijbehorende tekeningen te maken.

Theater : Gebruik de kamishibai als een tool voor mini-theater. Leerlingen kunnen de kaarten vasthouden en de tekst voorlezen terwijl andere leerlingen de personages uitbeelden of geluidseffecten toevoegen.

Tweetalige verhalen: Als je in een omgeving werkt waar meerdere talen worden gesproken, maak dan tweetalige kamishibai-verhalen. Gebruik de ene kant van de kaarten voor de ene taal en draai de kaarten om voor de andere taal.

Seizoensgebonden verhalen: Maak verhalen die aansluiten bij de verschillende seizoenen of feestdagen. Dit kan helpen bij het onderwijzen van culturele aspecten en seizoensgebonden gebruiken.

Als hulpmiddel voor andere vakken: Gebruik de kamishibai niet alleen voor taal- en leeslessen, maar ook voor andere vakken. Vertel bijvoorbeeld een verhaal over een wetenschappelijk concept of een historische gebeurtenis.

Digitale kamishibai: Hoewel de traditionele vertelplaten op kartonnen kaarten wordt gepresenteerd, kun je ook digitale varianten gebruiken, zoals PowerPoint-presentaties die de kamishibai-stijl nabootsen. Dit kan handig zijn als je verhalen wilt delen met een groter publiek via een scherm.

In de buitenlucht: Organiseer een voorstelling buiten in de natuur. Dit kan een stimulerende omgeving zijn voor de kinderen en kan het verhaal nog levendiger maken.

Verhalen met een boodschap: Maak verhalen die belangrijke boodschappen overbrengen, zoals vriendschap, respect voor anderen, of het belang van zorg voor het milieu.

Gastvertellers: Nodig ouders, grootouders of lokale gemeenschapsleden uit om als gastvertellers op te treden met behulp van de kamishibai. Dit kan de kinderen blootstellen aan verschillende stemmen en stijlen van verhalen vertellen.

Taalstimulans: Gebruik de kamishibai als een manier om taalvaardigheid te stimuleren. Moedig leerlingen aan om nieuwe woorden te leren en zinsstructuren te ontwikkelen door interactief voorlezen en discussies over het verhaal.

Aanvulling op lesmethoden: Integreer het in bestaande lesmethoden. Gebruik het als aanvulling op boeken of andere leermiddelen om verschillende leervaardigheden te versterken.

Kamishibai in combinatie met muziek en geluidseffecten: Verrijk de voorstelling door het toevoegen van muziek en geluidseffecten die passen bij het verhaal. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld zelf geluiden maken met muziekinstrumenten of materialen om de sfeer van het verhaal te versterken.

Inclusief onderwijs: Maak kamishibai-verhalen die diversiteit en inclusie benadrukken. Verhalen met verschillende culturen, achtergronden en karakters kunnen de kinderen helpen zich te identificeren en begrip te tonen voor anderen.

Als middel voor expressie: Moedig leerlingen aan om zelfverzonnen verhalen te vertellen met behulp van de kamishibai. Het aanmoedigen van hun creatieve expressie kan helpen bij het ontwikkelen van verbeeldingskracht en communicatieve vaardigheden.

In combinatie met kunst: Laat leerlingen de kamishibai-kaarten illustreren door middel van verschillende kunsttechnieken zoals aquarel, collage, of potloodtekeningen. Dit kan de esthetische waarde van het verhaal vergroten.

In thematische eenheden: Gebruik kamishibai-verhalen als onderdeel van grotere thematische eenheden binnen het curriculum, zoals een specifieke periode in de geschiedenis, ecosystemen in de natuur, of zelfs wiskundige concepten.

Kamishibai als middel voor sociale vaardigheden: Laat leerlingen samenwerken aan het maken en vertellen van kamishibai-verhalen. Dit kan helpen bij het ontwikkelen van teamwork en communicatieve vaardigheden.

Als reflectiemiddel: Gebruik kamishibai om reflecties en feedback van leerlingen te verzamelen over thema’s, onderwerpen of gebeurtenissen die ze hebben bestudeerd. Laat hen bijvoorbeeld hun eigen verhalen maken die hun begrip van een onderwerp weergeven.

Voorstellingen voor ouders: Organiseer speciale kamishibai-voorstellingen waarbij ouders worden uitgenodigd om de verhalen van de kinderen te bekijken. Dit kan de betrokkenheid van ouders bij het onderwijs van hun kinderen vergroten.

Mooie verhalen voor in de kamishibai

Uitgeverij DE EENHOORN heeft een hele collectie prachtige verhalen die je gaan betoveren. Gebruik ze thuis, in de klas of elders. Het is zo’n meerwaarde! Samen lezen met kinderen is goed voor de ontwikkeling van kinderen en de verbinding tussen jullie….

Lees ook: 130+ manieren om (begrijpend) lezen leuk te maken in de klas en thuis!

TIP: het boek ‘Aan de slag met kamishibai’

Inge Umans biedt vormingen aan rond kamishibai Praktische gids over het gebruik en de voordelen van werken met kamishibai in het onderwijs. Dit handboek toont op een duidelijke en praktijkgerichte manier hoe je als leerkracht en leesbevorderaar met kamishibai aan de slag kan. Met tips over hoe je een persoonlijk verhaal in kamishibai-vorm kan omzetten. Geschikt voor leerkrachten kleuteronderwijs, lagere school en lerarenopleiding. Bevat ook bruikbare tips voor de lessen NT2 (Nederlands voor Anderstaligen.

Je kan het boek hier vinden