Het is de week van de kinderfilosofie en de maand april is sowieso de maand van Filosofie. Ik schreef al eerder, in samenwerking met professionals, artikels over dit onderwerp. Die links kan je in dit artikel ook terugvinden. Als leerkracht en mama vind ik het echter zeer belangrijk dat kinderen vele vragen kunnen blijven stellen en zich kunnen verwonderen. Daarom deze mooie filosofische prentenboeken in de kijker. Want vaak kan je wel wat hulp gebruiken…
Waarom filosoferen met kinderen?
Kinderen stellen voortdurend vragen en filosofische prentenboeken kunnen daarbij helpen of ze kunnen uitdagen tot filosofische gesprekken. Ze zijn super nieuwsgierig. Filosoferen draait de hele boel om. Door met kinderen te filosoferen wil je juist vragen oproepen waardoor het kind zelfstandig en kritisch leert nadenken zodat het zonder specifieke kennis tot diverse inzichten kan komen. Kinderen leren kritisch denken, luisteren naar elkaar, vrij denken
Puntsgewijs samengevat waarom filosoferen met kinderen belangrijk is:
- Je leert kinderen op een andere manier kennen
- Verbinding groep
- Taalontwikkeling
- Sociale vaardigheden
- Morele ontwikkeling
- Creatief denken
- Leren redeneren
- Kunnen uitleggen waarom je iets vindt
- Kritisch denken: het ‘Is dat zo?’ effect
- Respect voor elkaars ideeën
- Ontwikkeling denkvaardigheden
- Ontwikkeling gespreksvaardigheden
- Persoonsvorming: wie ben ik en wat vind ik?
- Je ideeën onder woorden kunnen brengen
- Blijven verwonderen
Mooie filosofische prentenboeken
1. Een goudvis in de zee
Een goudvis in de zee is een verhalenbundel met 10 verhalen over Baroe. Hij stelt verrassende vragen bij gewone dingen waardoor elke dag bijzonder wordt met leuke filosofieweetjes. Iedereen denkt met hem mee als hij bijzondere vragen stelt. Er wordt namelijk al superlang over zulke vragen nagedacht door filosofen. Voor kinderen van vier tot acht jaar (en hun begeleider).
De verhalen in het boek zijn ideaal om voor te lezen. Ze gaan over gewone momenten in het leven van Baroe. Hij stelt daarbij verrassende vragen. Net zoals kinderen vaak doen. Ook op het einde van elk verhaaltje staan er nog enkele vragen. Die kan je samen met je kinderen filosofisch bespreken. Het nodigt uit tot gesprekken en verder nadenken over bepaalde zaken. Alle antwoorden zijn goed bij filosoferen.
Het boek is geschreven door fabien van der Ham van Filosovaardig.
2. Haast
Een supermooi poëtisch verhaal over omgaan met de tijd. De tekeningen in het boek zijn werkelijk prachtig en de boodschap van het verhaal nog mooier. Waauw. Wat een knap verhaal. In deze tijden (en eigenlijk gewoon alle tijden, maar nu eens te meer) een waardevolle boodschap aan jong en oud.
Het verhaal gaat over HAAST die altijd maar liep en liep en voor niets tijd nam. Allemaal om EINDE te ontlopen. Nooit stond hij stil bij iets, altijd was hij onderwegen. Daardoor kon hij nooit genieten van iets. Hij ontmoet BERG, die zich altijd roerloos stil hield om EINDE niet tegen te komen. Ook BERG genoot niet van de mooie zaken om zich heen, want hij stond altijd stil. Na de ontmoeting besluit HAAST om BERG op zijn rug te nemen en weg te lopen van EINDE. Daardoor ontdekt BERG allerlei mooie plekjes over de hele wereld. Hij genoot van alles rondom hem. Toen HAAST moe werd besloot BERG hem rust te bieden en hem te verstoppen voor EINDE. Daardoor vertraagde HAAST en ook hij ontdekte het moois van vertragen en kijken naar de dingen dicht bij hem. Ze werden verliefd en kregen een ‘kindje’… ze noemden hem NU. Die had de beiden en kon genieten van de mooie dingen om zich heen, door af en toe op de rem te staan, maar soms ook gewoon voluit te gaan ontdekken. Hij leerde zijn ouders de eerste stapjes en om terug te lachen. Daardoor jaagden ze EINDE verder weg, die besloot om hem nog lang te laten genieten van al het moois in de wereld.
3. Hoe maak je een vogel?
Een fantasierijk prentenboek met wondermooie illustraties. Het gaat over het maken van een vogel. Samen met een kind ga je de reis van de verbeelding aan. Ze maakt met allerlei vondsten en spulletjes een vogel. Stap voor stap. Dit boek nodigt uit tot fantasie en het ‘zelf maken van iets’. Door de mooie eenvoudige zinnen, die uitdagen tot nadenken en wegdromen zullen de kinderen hopelijk ook kriebels krijgen om te beginnen creëren.
Dit boek zou een ideale opener zijn om een muzische les mee te starten in scholen / tijdens een workshop. Laat ze met loose parts aan de slag gaan of leg in het midden van een tafel allerlei verschillende soorten knutselmateriaal / natuurlijk materiaal. Ze kunnen zelf aan de slag gaan om hun eigen vogel te maken.
4. Al je zorgen in een doos
Juju maakt zich zorgen. Zijn vriend Tito weet daar raad op: ze steken al de zorgen van Juju in dozen. Soms gaan ze vanzelf weg, soms maken ze de zorgen lichter door de kleintjes te versieren en op te hangen. Soms zorgen woorden ervoor dat ze verdwijnen en als je ze deelt met elkaar…. worden ze ook alsmaar kleiner. In dit boek komen kinderen op een fijne manier te weten hoe ze hun zorgen niet alleen moeten dragen en dat sommige zorgen kleiner kunnen worden als ze bepaalde dingen doen. Het geeft hen houvast.
5. Kijk naar boven
Een prentenboek over een meisje dat vanaf haar balkon naar beneden kijkt. Ze zit in een rolstoel, door een ongeluk met de auto. Dat vertelt het verhaal in het begin van het boek. Op een heel eenvoudige manier. De minimalistische prenten zijn ook zo getekend. Ze ziet mensen naar hun werk gaan, kinderen spelen op straat en alles wat er daar beneden gebeurt. Niemand ziet het meisje, tot er plots iemand toch omhoog kijkt. Een jongen. Hij gaat liggen, omdat dit makkelijker is. Uit nieuwsgierigheid komen er nog meer mensen naast hem liggen en ze kijken omhoog. Nu bekijken die mensen ook alles uit een ander perspectief.
Vanuit dit boek kan je met kinderen gaan filosoferen en denken. Kennen ze ook mensen die in een rolstoel zitten? Wat zouden ze doen als ze zelf in een rolstoel zitten? Wat als je alles van boven zou zien? Wat als je op de rug gaat liggen? Wat zien ze, voelen ze, ruiken ze…
6. Zoemtrompet
Een poëtisch boek waarbij een meisje gaat dromen en vluchten van het lawaai rond zich heen. Ze dwaalt rond de stad en vindt een zoemtrompet. Door het geluid van het zoemen vindt ze een droomdier. Het is een verhaal over het scheppen van een eigen wereld en over de magie van muziek. Het is een abstract verhaal, waar je lekker over kunt filosoferen met kinderen: wat is lawaai? Wat is hard geluid, zacht geluid enz? Waar dromen ze van? Als ze een droomdier konden maken, hoe zou dat er dan uitzien?
7. Patrick
Een leesboek voor wat oudere kinderen waarmee je in de klas ook aan de slag gaan door de lessuggesties die erbij horen. Het is een verhaal, geschreven vanuit het oogpunt van de drie personages, waarbij je dus duidelijk merkt dat iets helemaal anders kan betekenen voor de andere.
8. De eik was hier
Het verhaal gaat over een oude zomereik. Hij is al 180 jaar oud en in 2018 werd hij verkozen tot boom van het jaar. Ooit stond hij op een mooi landgoed waar prins Bernhard en koningin Wilhelmina verbleven. Nu razen er elke dag duizenden auto’s langs hem heen. En het worden er steeds meer. Moet er nog meer asfalt komen? En moet de eik dan gekapt worden? Wie zijn er belangrijker, bomen of auto’s?
Deze lesbrief nodigt uit om actief met filosofische vragen aan de slag te gaan. De lessuggesties zijn met name geschikt voor leerlingen in groep 6, 7 en 8. Je vindt hier de lessuggestie
9. Alles over wie ik ben
Aan de hand van verschillende thema’s gaat Stine Jensen dieper in op de verschillende kanten van identiteit. Ze stelt de lezers interessante denkvragen. Ze geeft daarbij ook leestips, kijktips en doe opdrachten. Een fijn boek voor kleine en grote denkers. Om samen te voelen en te filosoferen. Kinderen komen zo op een laagdrempelige manier meer te weten over wat karakter is, gevoelens zijn, hoe ze een eigen denkkader kunnen creëren. Het kan een fijne houvast zijn voor leerkrachten en ouders ook, om daar thema’s uit te nemen. Kortom, een pareltje om te hebben.
10. De rots van boven
Het is een minimalistisch en prachtig vormgegeven prentenboek dat uitnodigt tot gesprek tussen jou en kinderen.
Eenvoudige illustraties in combinatie met het filosofische aspect én de humor.
Dit boek bestaat uit vijf hoofdstukken die nauw met elkaar samenhangen. Het verhaal gaat over schildpad en zijn vrienden de slang en het gordeldier én het gaat over een rotsblok. De dieren gaan in dit boek met elkaar in gesprek en af en toe voel je de dreiging van het rotsblok als je de pagina omslaat en een rotsblok ziet dat duidelijk van boven (uit de lucht) komt. Alle gesprekken in dit boek gaan over een plek. ‘Een goede plek.
Met dit boek kan je goed in gesprek gaan met kinderen: waar voelen zij zich veilig? Welke plek geeft hen rust en is dé ideale plek…
11. De Filotective
12. Vossenstreken
Dit boek laat op een grappige manier zien dat dieren eigenlijk ook wel menselijke streken hebben. Ze peuteren in hun neus, liegen wel eens en verstoppen zich. Met veel voorbeelden laat de schrijver lezen hoe dieren en de natuur zo goed in elkaar zitten. Na het lezen van dit boek ga je het gedrag van dieren helemaal anders bekijken. De illustraties zijn trouwens prachtig!
Nog meer filosoferen met kinderen
Filosofische boeken en spelletjes voor kinderen
Mindfulness met kinderen? Geen probleem! Zo begin je eraan…
Rust bieden aan kinderen in drukke tijden & hun hoofd leegmaken:enkele tips
Tips om te gaan filosoferen met kinderen
Week van de kinderfilosofie: activiteiten en tips
Pin it
Heb jij thuis of in de klas filosofische prentenboeken?
XOXO Nathalie
No Comments