Temperamentvol kind? Hoogsensitief? Kortom… leer (je) kinderen kennen…

Ik heb geleerd… als mama en als juf… dat geen enkel kind hetzelfde is (duhh!) en ook zijn de ‘brave, normale en “voor-de- buitenwereld-perfecte-kinderen” zeer zeldzaam. Wanneer je dat door hebt, maakt dat van jou een betere juf en ook een betere mama. Of begeleider, oma, opa, meter, peter. Whatever. Ik heb een temperamentvol kind, of hoogsensitief of hoe je het wil noemen. Mainstream… niets is zoals dat. De kunst is om door het gedrag van kinderen te zien. Mijn ervaring leerde me dat er achter bepaald gedrag vaak vanalles verscholen zit.

Temperamentvol kind

Ik las net een boek over het opvoeden en omgaan met een temperamentvol kind. Een goed boek. Ik herkende veel. Eigenlijk noemde het boek zo maar had er evengoed ‘hoogsensitief kind’ kunnen staan. Vroeger had je deze labels inderdaad niet. Maar don’t be fooled. Er waren wel effectief zulke kinderen. Kinderen die je misschien niet hoorde, die niet opvielen of net wél opvielen. Kinderen die misschien bestempeld werden als “lastig” of “moeilijk”. Het is iets van alle tijden. Het goede aan die labels, als ik dan advocaat van de duivel mag spelen, is dat ze bepaalde mensen duwen in de richting om anders te kijken naar mensen. Want geloof het of niet… er zijn erg veel mensen die gewoon nog spreken over: een makkelijk of moeilijk kind. Sterke en zwakke lezers, rekenaars, … Vanaf het moment dat je dat het label kan voorleggen, gaan ze pas anders zien naar hen. Is dat oké? Nee… maar niet iedereen heeft de kracht om de dingen anders te zien.

Mijn raad: verdiep je in boeken over deze onderwerpen. Het maakt je een beter mens…

Over mezelf

Ik ben altijd een heel gevoelig mens geweest. Ook een heel gevoelig kind. Ik zou mezelf niet bestempeld hebben als temperamentvol kind op bepaalde momenten, maar als ik er op terug denk zat het wel in mij. Het kwam er alleen niet uit. Ik herinner mij nog veel momenten waarop ik me afvroeg waarom ik me zo anders voelde. Waarom kwam alles zo hard binnen? Waarom huilde ik oorverdovend door tekenfilms waarin dieren doodgingen of gekwetst waren? Waarom reageerde ik buiten zinnen wanneer onze kat doodging? Waarom kon ik emoties van anderen opslorpen?

Waarom reageerde ik zo fel op zaken die in mijn ogen onrechtvaardig waren?

Waarom hield ik toch zo van zachte stoffen? Waarom was ik zo perfectionistisch? Waarom wilde ik alles weten? Waarom bleef ik graven tot ik wist wat ik wou weten? Waarom kan ik nog steeds de dood van mijn nonkel Freddy die me mee opvoedde geen plek geven? Waarom? Zo vele waaroms…

lees ook: Hoogsensitief, ik ?!

Het inzicht 

Ik kwam pas tot inzicht na de geboorte van mijn oudste zoon. Een huilbaby… Heel actief, moeilijk… Het was niet makkelijk als hoogsensitieve mama om daarmee om te gaan. De hormonale onzekere tranen die ik toen gelaten heb zijn ontelbaar. Ik denk dat ze in het ziekenhuis even getwijfeld hebben over een postnatale depressie. Maar dat was het niet. Nee… alles kwam gewoon harder binnen dan bij anderen. Neem daarbij een hoop hormonen en je kan het al raden. We sliepen een jaar bijna niet en kregen toen te maken met driftbuien, maar ook momenten dat hij heel intelligente dingen deed. Dingen waarvan we dachten: klopt dit wel? Nu al? Hij bleek hoogsensitief te zijn.

In het instapklasje kende hij alle kleuren van de regenboog, kon hij al tellen tot 10 (en wetende wat het was), praatte hij heel duidelijk en werd het al snel duidelijk dat hij cognitief veel verder stond dan de gemiddelde leeftijdsgenoten.

In de eerste kleuterklas kreeg hij angsten en psychosomatische klachten. Dat was voor iedereen van het gezin een moeilijker jaar, maar in de tweede kleuterklas bloeide hij helemaal open. Hij kon toen alle letters van het alfabet al en vroeg op het einde van dat jaar aan ons hoe hij moest lezen. Optellen en aftrekken had hij meteen door en hij stelde zich de vraag waarom we rechtdoor reden in de auto terwijl de aarde rond was. Hij wilde weten wat de dampkring was en waar de maan zich bevond. Hij kan nu ook perfect uitleggen waarom de maan er is: de zon schijnt immers op de maan waardoor we die zien. Hij was ook heel realistisch. Wanneer we bijvoorbeeld zeiden dat de maan een gezicht had keek hij mij met een belachelijk gezicht aan. Komaan mama… dat kan niet, de maan heeft geen gezicht… Dat is geen persoon hé. Het werd ons duidelijk dat we met een speciaal mannetje zaten. Een temperamentvol kind blijkbaar. De driftbuien, slapeloze nachten en meltdowns waren ook niet op één hand te tellen en we wisten er echt niet hoe mee om te gaan… Mijn gevoel zei echter dat het geen zin had om mee kwaad of woedend te worden. Maar hoe moesten we dit opvangen, op een goede manier? 

Een grote descripantie

In het derde kleuterklasje werd al snel duidelijk dat er een groot verschil was tussen zijn emotionele vaardigheden en cognitieve vaardigheden, waardoor het niet altijd even makkelijk was, er driftbuien konden ontstaan en zijn onzekerheden en faalangst kwam bloot te liggen. Feestjes waren een hel, onduidelijke afspraken ook en nieuwe plekken waren voor hem triggers om clowngedrag te vertonen, want hij wist zich geen houding aan te nemen. Nu nog steeds niet. Hij denkt al verder na: wat denken ze van mij? Hoe willen ze dat ik doe? Wat is de bedoeling? 

Die grote kloof tussen het emotionele en cognitieve zorgde voor problemen.

Voor een kind is dit niet makkelijk. Voor mensen die omgaan met zulke kinderen ook niet. Het vergt heel wat inzichten en vaardigheden om er op een gepaste manier mee om te gaan omdat die kinderen al veel verder nadenken, maar tegelijk ook nog zo emotioneel zijn. Een temperamentvol kind kan zich op dat moment soms niet sociaal wenselijk gedragen. Het gevoel overheerst. 

Anders aanpakken

Het duurde even voor we wisten hoe we ermee moesten omgaan. Soms zeggen mensen ook: ze moeten zich maar gedragen. Wees eens strenger. Maar zo gemakkelijk is het niet. Ik heb écht heel veel boeken gelezen, dingen uitgeprobeerd, gebotst, gefaald, in mijn opzet geslagen, maar als ik één ding onthouden heb uit al die dingen, dan is dit wel het volgende…

Ze/we willen gewoon begrepen worden. Ook kinderen die op dat moment ontploffen, willen gewoon even iemand die naar hen luistert en hen begrijpt…

Leer je kind kennen… anticipeer. Je wil niet weten hoe vaak ik grote woede-uitbarstingen heb kunnen vermijden, door anders te reageren. Soms beginnen we onze zin: “komaan, kan jij nu niet xxxxxxx”. Wel, waarschijnlijk zal jouw kind op dat moment het écht niet kunnen, anders zou hij zich niet zo druk maken. Net hetzelfde als we zeggen: komaan niet flauw doen, dat doet toch geen pijn? Misschien doet het voor jouw kind op dat moment en in zijn beleving wél pijn… Gevoelens mogen nooit genegeerd worden. 

Vaak zit er achter gedrag van kinderen (en dat van jezelf, ga maar eens na) een dieperliggend probleem of oorzaak. Ga na wat dat probleem was. Vaak kan het opgelost worden… Een temperamentvol kind zal hierbij eens zo hard gebaat zijn. 

Voorbeeld… 

Ik wil even met een voorbeeld kaderen wat ik bedoel… Mijn zoon vindt het moeilijk om op nieuwe plekken te komen die hij niet kent. Hij weet zich dan geen houding aan te geven en gaat gekke dingen doen. Hij gaat dan de clown uithangen en heel vreemd doen.. Gedrag waarvan mensen zouden kunnen denken dat er iets mis is met hem. Of dat hij onhandelbaar is. Zo gingen we bij een vriendje spelen thuis. Hij was daar nog nooit geweest. Hij was superlief, flink, opgewekt, rustig…. Toen we aan de deur kwamen greep hij mijn hand vast en ik wist al hoe laat het was. Ik wreef echter over zijn handje en hield me gewoon klaar… Ik bleef kalm en lachte naar hem. De deur ging open en hij wist zich geen houding. Hij ging gek doen en verstopte zich zelfs tussen de jassen in de gang bij de mensen. Diep vanbinnen schaamde ik me wel maar eigenlijk dacht ik… zo is hij, ik kan alleen maar even uitleggen aan de mama van zijn vriendje wat er aan de hand was. Ik vertelde op een rustige manier dat hij altijd heel even tijd nodig heeft om zich aan te passen. Ze begreep dit. Wel, na 10 minuutjes waren ze lekker aan het spelen en ging de onzekerheid stilletjes aan weg. Behalve wanneer hij iets wou vragen. Hij stopte zich dan wat weg. 

Vroeger zou ik er kwaad van geworden zijn en zou ik zelfs durven gezegd hebben: “Doe eens normaal! Wat krijg jij nu?” MIJN gevoel van schaamte zou overheersen. Maar nu wéét ik gewoon dat hij zo onzeker is en dat hij nog aan het leren is. Hij moet nog leren hoe hij zijn gevoelens onder controle kan houden. Een temperamentvol kind kan nu eenmaal moeilijker om met nieuwe dingen. 

In de auto op weg naar huis gaf hij zelf aan dat hij de spanning voelde en dat hij voelde dat hij wat raar deed.

Hij vroeg aan mij of ik dat vroeger ook had gehad. Ik vertelde hem dat ik begreep wat hij bedoelde.

We hadden een gesprek over hoe ik die dingen oploste en ik vertelde hem dat hij een manier moet zoeken om met de spanningen om te gaan. Enkele keren diep ademhalen of aan iets anders denken. Of in plaats van hyperactief te doen net even stiller te zijn, zodat hij alles kan bekijken…We werken er samen aan en zijn besef is er. Mijn besef ook en dat doet ons beiden deugd. 

 

Temperamentvolle kinderen

Het boek waarin ik momenteel bezig ben. Over tips wanneer je te maken hebt met een temperamentvol kind, een hoogsensitief kind met sterke wil of hoe jij het wel of niet wil benoemen. Er staan tips en getuigenissen in van mensen en heeft mij erg geholpen in de bevestiging van wat ik al dacht of deed en gaf me uiteraard nog meer handvatten om aan de slag te gaan. Elk kind is anders, dus niet alles gaat voor jouw kinderen helpen. Maar kennis is macht en hoe meer kennis ik vergaar, hoe beter ik kan omgaan met kinderen. 

 

 

Meer persoonlijke artikels 

Het is soms “moeilijk” en eenzaam om hoogsensitief te zijn…

Hoe ontdekken of het écht leuk was op school?

Het hoofd van je kind leegmaken… enkele tips!

Het is nu wel erg duidelijk dat mijn kind hoogsensitief is

Kijk eens verder dan het gedrag van een kind, dan ontdek je iets moois…

Kinderen zijn onze spiegels…

Handige hulpmiddelen die (hooggevoelige) kinderen rust kunnen bieden

Meer lezen over hoogsensitieve kinderen ? 

Hoogsensitief ouderschap, een constante zoektocht 

Boekentips voor ouders en kinderen die hoogsensitief zijn

Boeken met verhalen om aan de slag te gaan met hooggevoelige kinderen

Leuke prentenboeken voor hoogsensitieve kinderen & tips voor thuis en in de klas

ZITDAZO

Heb jij ook een temperamentvol kind? Ik benoem het liever als hoogsenstief kind met sterke wil, maar dat maakt niet echt uit. Je kan de tips voor vele kinderen gebruiken… 

XOXO Nathalie