Kinderen zijn nieuwsgierig. Wil je ze uitdagen om ontwerpend en onderzoekend te leren? Laat ze dan voorspellen, experimenteren en uitleggen. Wij maakten thuis op twee manieren een camera obscura om te onderzoeken of dit effectief werkt. Het was even doorzetten en aanpassen, tot het moment dat er een resultaat was, mét succes en mét zoveel verwondering. Ideaal voor thuis en om in de klas te doen…
Wat is een camera obscura?
Een camera obscura is de voorloper van de foto- of videocamera. Als je in lege ruimte alles donker maakt, op een klein gaatje na, dan wordt het beeld van de buitenwereld omgekeerd geprojecteerd op de wand. Het omgekeerd beeld ontstaat door de rechtlijnige voortplanting van licht. De stralen die door het gaatje gaan, tekenen elk een lichtpunt op de wand. Omdat er bij een camera obscura geen spiegels zijn om de omkering te corrigeren, ontstaat er een omgekeerd beeld. Dit is erg interessant om aan kinderen duidelijk te maken hoe licht binnenkomt. Want ook de ogen krijgen een omgekeerd beeld binnen. Beelden die binnenkomen op het netvlies worden namelijk op de kop geprogrammeerd. Onze hersenen draaien dit beeld op hun beurt dan weer voor ons om. Er valt dus veel te leren met dit experiment…
Met een spiegel wordt het beeld naar boven geprojecteerd en kan je het overtekenen…
Onderzoekend en ontwerpend leren
Er valt dus aan de hand van een camera obscura veel te leren en onderzoeken. Welke vragen komen binnen bij de kinderen? Willen ze iets testen en onderzoeken? Hoe kunnen ze het beeld omkeren? Het heeft geen nut om gewoon te zeggen tegen kinderen: kom, we gaan zelf een camera obscura maken. Laat hen eerst verwonderd zijn. Je kan eventueel eens een kort fragment laten zien over het nemen van de eerste foto. Wat is dat voor een ding?
Kinderen leren op een natuurlijke manier vanuit verwondering en nieuwsgierigheid . Nieuwsgierigheid motiveert kinderen om te leren en zorgt ervoor dat ze informatie beter onthouden.
Door bijvoorbeeld de vraag te stellen: ‘Hoe zou de eerste foto genomen zijn?’ Er kwamen spontaan (ook bij mezelf) allerlei vragen en we kwamen tot het besef dat onze ogen eigenlijk ook beelden omgekeerd binnen krijgen. Hoe wordt dit dan omgezet? Dat zochten we samen uit. Het kwam tot een punt dat mijn 9jarige zoon mij ging uitleggen waarom dat was. Knap toch!? Later perfectioneerden we het kijkgat nog door een buisje te maken en erin te stoppen.
Je zou als uitbreiding nog met de spiegel erin kunnen experimenteren… Ontwerp eens een model waarbij het beeld wordt omgezet: ontwerpend leren…
Het nut van onderzoekend leren
De leeropbrengsten van onderzoekend en ontwerpend leren zijn veelzijdig . Kinderen ontwikkelen een onderzoekende houding, onderzoeks- en ontwerpvaardigheden en hogere denkvaardigheden . Ze leren bepaalde kennisconcepten en kunnen bepaalde taal- en rekenonderwerpen in een concrete situatie oefenen . Ook doen ze ervaring op met een aantal 21e-eeuwse vaardigheden .Uit onderzoek blijkt dat kinderen die onderzoekend en ontwerpend leren, meer leren dan leerlingen aan wie alleen kant-en-klare kennis wordt overgedragen. Logisch ook…
Wanneer je je gaat verwonderen over hoe licht ervoor zorgt dat een afbeelding geprojecteerd wordt door dat gaatje, heb je een onderzoekend houding. Ga je nadien je camera obscura aanpassen en veranderen, dan kan je spreken van ontwerpend leren.
lees ook: Hoe ik persoonlijk vind dat we ons onderwijs moeten aanpassen
Zelf een camera obscura maken
1. Met wc-rolletjes
Benodigdheden
- 2 lege toiletrollen
- aluminiumfolie
- lijmstift
- bakpapier / waxpapier
- stevige tape
- een naald
- een schaar
- een stift
- een ronde vorm
Zo doe je het
- Knip een wc-rolletje in de helft
- Zet een ronde vorm, groter dan de diameter van het wc-rolletje op aluminiumfolie en bakpapier, omtrek en knip uit
- Bevestig aan de ene kant het bakpapier en aan de andere kant de aluminiumfolie en kleef vast met stevige tape
- Kleef de hele toiletrol aan de halve (aan de kant van het bakpapier) en kleef vast met stevige tape
- Je hebt nu een lange rol met aan de voorkant een stuk aluminiumfolie en aan de binnenkant een stuk bakpapier.
- Op het bakpapier gaat straks je beeld tevoorschijn komen
- Prik met een naald een gaatje midden in het aluminiumfolie
Hoe werkt het?
Kijk door het wc-rolletje, met de zijde van de aluminiumfolie gericht naar waar je wil zien. Binnen zie je de afbeelding omgekeerd op het bakpapier.
2. Een camera obscura maken met een (schoen)doos
Benodigdheden
- (schoen)doos
- zwarte verf
- donkere tape
- naald
- aluminiumfolie
- wit (foto)papier
- snijmesje
Zo doe je het
- Verf je doos binnenin helemaal zwart
- Maak een gaatje van ongeveer 1cm op 1cm aan een korte zijde van de doos (recht in het midden van dat vlak)
- Kleef aan de binnenkant een wit papier
- Kleef over het gat aluminiumfolie en prik er een gaatje in met een naald
- Aan de overzijde (de andere korte zijde) prik je aan de linkerkant een kijkgat van ongeveer 1cm op 1cm
- Aan de andere kant prik je een klein gat waar het licht door kan vallen
- Zorg dat, wanneer je door de doos kijkt, alles donker is op het kleine gaatje na
Hoe werkt het?
Wanneer je nu in een donkere ruimte gaat staan, met achter jou je lichtbron, dan kan je door het gaatje de afbeelding op het witte papier zien. Weliswaar omgekeerd
Nog interessant om samen te leren
Behalve deze camera obscura zelf maken, kan je nog veel meer doen met je kinderen. Thuis, in de klas…
/ Upcycling / Poppenkast of schaduwtheater en hoe met je kinderen rond schaduwen kan werken
Een wenskaart maken die licht geeft door zelf een stroomkring te maken! + printables!
Tekenen met licht en experimenteren met je camera!
Creatief en educatief aan de slag met Pokémon
XOXO Nathalie
No Comments